همه چي از وقتي شروع ميشه كه براي اولين بار ميريد اتاق فرار و وقتي راضي برميگرديد خونه با خودتون ميگيد چرا من نتونم ي اتاق فرار طراحي كنم؟ شروع ميكني با وسايل اتاقت معما طراحي كردن اما به اين سادگيا كه فكر ميكني نيست و بايد خيلي تجربه بدست بياري و بازي هاي مختلف رو ببيني. حالا كه تبديل شدي به ي آدم با تجربه تو اتاق فرار، ميتوني با رعايت 7تا نكته تبديل به طراح بازي اسكيپ روم بشي.

قبل از هرچيزي بهتون پيشنهاد مي كنم در مورد ژانري كه ميخواين كار كنين، فيلماي خوب ببينين و كتاب زياد بخونين. اطلاعاتتون رو به روز كنين و از ديدن اتاق هاي فرار مجموعه هاي مختلف غافل نشين. با حرفه اي ها مشورت كنين و از تجربه ديگران نهايت استفاده رو ببرين.

حالا بريم سر اصل قضيه، يعني طراحي اتاق فرار كه در اينجا به طور موجز و خلاصه مراحلشو براتون ميگم، البته قبل از هر كاري توجه داشته باشين كه انجام اين مراحل خيلي قطعي نيست و مي تونه بر اساس سليقه و نيازمندي هاي شما تغيير كنه.

گام اول: انتخاب ژانر بازي

براي ساخت اتاق فرار فقط داشتن ايده كلي كفايت نمي كنه، بلكه بايد واسه خودتون حد و حدود مشخص كنين. اصلا فرقي نمي كنه چه ژانري دوس دارين؛ ترسناك يا درام، اكشن يا فانتزي، جنايي و يا جنگي و تاريخي... در هر صورت انتخاب ژانر شما رو در يه محدوده مشخص قرار ميده. متعهد بودن به يه ژانر مشخص قبل از هر چيز تكليف شما رو مشخص مي كنه و از سردرگمي نجاتتون ميده.

گام دوم: انتخاب لحن

بعد از تعيين ژانر بازي بايد Tone و يا لحن بازي رو هم مشخص كنين. با توجه به اين كه بعضي ژانرها، گستردگي فراواني تو اين زمينه دارن؛ لازمه با شناخت درست ژانر؛ نياز مخاطب و صد البته توان مالي و علاقمندي خودتون يك لحن مشخصي رو انتخاب كنين. مثلا اگه ميخواين اتاق فرار ترسناك كار كنين، بايد دقيقا مشخص كنين لحن گوتيك ( تيره و نا اميد كننده ) رو انتخاب مي كنين يا اسلشر (پر از خون و خونريزيو ترس و هيجان).

 البته يه وقتايي هم مي تونين دو يا سه ژانر رو با هم تركيب كين. ولي اين تركيب واقعا بايد منطقي و در جهت اهداف شما باشه. صرفا به خاطر خلاقيت دست به تركيب ژانرها نزنين كه تو ذوق مي زنه و بيشتر بازيكنا رو گيج و خسته مي كنه تا مجذوب و علاقمند.

گام سوم : طراحي سناريو

تو اين مرحله لازمه كه ذهنتون رو حسابي باز كنين و يه طوفان فكري تمام عيار داشته باشين. به تمام ايده ها فك كنين و در نظر داشته باشين كدوم به لوكيشن و فضاي شما بيشتر مياد. در انتخاب سناريو دنبال ايده هاي طولاني و پيچيده نباشين، بال و پر دادن به يه ايده كوچيك و متمركز خيلي بهتر از پرداختن به ايده هاي پيچيده و مبهمه.كلا هر ايده اي كه انتخاب مي كنين بايد قابليت پياده شدن در زمان يك ساعته رو داشته باشه.

 بهتره كه سناريوي انتخابي شما مثل خط سير يه داستان يا يه فيلم سينمايي شروع، ميانه و پايان داشته باشه. سعي كنين اتفاقات مهم سناريو رو به خوبي به هم ربط بدين و براي بازيكن انگيزه ايجاد كنين. يعني شرايط رو بايد جوري بچينين كه  بازيكنا ناخوداگاه براي چيز مهمي بجنگن و براي رسيدن بهش اشتياق داشته باشن وگرنه اتاق فرار خسته كننده و ملال اور ميشه.

در نهايت سناريويي رو انتخاب كنين كه تكراري و خسته كننده نباشه، واقعي باشه و با بهره مندي از المان هاي زيبايي شناسي گيرا و جذاب باشه. بعد از نوشتن سناريو، اونو براي دوستان و آشنايان بفرستين و از نظراتشون استفاده كنين. در مسير تصحيح سناريو همه جنبه ها و نكات ريز رو در نظر بگيرين تا در انتها به سناريويي متفاوت و خاص برسيد. به طوري كه تمام حواس بازيكن در بازي درگير بشه و به قول معروف تو جهان بازي غوطه ور بشه.

گام چهارم: انتخاب لوكيشن

انتخاب لوكيشن مي تونه هم تو اين مرحله قرار بگيره و هم در گام نخست طراحي اتاق فرار. مثلااگه قراره اتاق فرارتون رو تو شهرهاي بزرگي مثل تهران طراحي كنين، مساله انتخاب فضا نسبت به شهرهاي ديگه بسيار پررنگ تره و در گام نخست بهتره جاي مناسب رو انتخاب كنين و بعد به فكر باقي قسمتها باشين. البته عكس اين كار هم امكان پذيره يعني اول سناريو و نوع كار رو مشخص كنين و بعد با توجه به نوع موضوع، فضاي مناسب رو انتخاب كنين.

درانتخاب لوكيشن انتخاب منطقه يا محله، نزديك بودن به وسايل نقليه عمومي، نزديكي به رستوران ها، مغازه ها و ساير مراكز تجاري و تفريحي و حتي پاركينگ خيلي مهمه چون هر كدومشون به تنهايي مي تونن يك دليل اصلي براي كسادي كسب وكار شما باشن.

در انتخاب لوكيشن حواستون به طراحي فضاي داخلي باشه و همه ملزومات و جزئدات مربوط به سناريو رو در نظر بگيرين و در نهايت سرويس بهداشتي و  اتاق كنترل رو هم از قلم نندازين.

گام پنجم : طراحي جريان بازي

اين مرحله جزء مهم ترين مراحل طراحي اتاق فراره. به طوري كه اگه درست طراحي بشه و بازيكنا رو كاملا در فضاي بازي مشاركت بده، ديگه تا موفقيت راه زيادي نميمونه. مهم اينه كه همه بازيكنا درگير بازي بشن و به قول معروف تو شرايط غوطه ور بشن.

براي رسيدن به اين مرحله فقط كافيه به چند نكته مهم و اساسي توجه كنين.

جايزه و پاداش

پاداش يك اتاق فرار، پول و جوايز مادي نيست؛ بلكه اين پاداش مي تونه هرچيزي باشه مثل كليد يا كارت هايي كه بازيكنا در روند بازي پيدا مي كنن. مهم اينه كه بازيكن در جريان بازي نتيجه تلاش ها شو ببينه و بازي يه بازخورد مستقيم و فوري داشته باشه.

اهداف واضح

روشن و واضح بودن اهداف در هر مرحله به بازيكن كمك مي كنه تا سر در گم نشه و بازي رو مرحله به مرحله مطابق جريان پيش ببره؛ كه اين كار هم به بازي نشاط و هيجان ميده و هم مسير بازي رو جذابتر مي سازه.

تعادل بين مهارت و چالش

چالش ها و معماهاي اتاق فرار نبايد خيلي آسون و يا خيلي سخت باشه. چون در هر دو صورت نتيجه عكس داره و بازي رو از روند خودش خارج مي كنه. برقراري تعادل بين مهارت هاي هوشي و توانايي هاي جسمي يك انسان نرمال با چالش هاي موجود در بازي كمك مي كنه تا جريان بازي بهتر حس بشه.

تزريق حس اعتماد بنفس

دادن حس اعتماد به نفس به بازيكن بايد كاملا زيرپوستي و نامحسوس باشه و به صورت يك راهكار روتين و معمولي در روند بازي اعمال بشه. مثلا آسون بودن معماهاي مراحل اول مي تونه به بازيكنا خصوصا اونايي كه براي بار اول اين اتاق رو تجربه مي كنن، حس خوب اعتماد به نفس رو بده و انگيزه اي باشه براي جنگيدن بيشتر تو مراحل بعد.

در كل حواستون باشه جريان بازي كاملا بايد با سناريو منطبق باشه و همونجور كه جريان بازي پيش ميره؛ سناريوي داستان هم جلو بره.

براي راحتي بيشتر مي تونين نمودار جريان بازي رو بكشين تا چگونگي پيشرفت بازيكنا جلوي چشمتون باشه. اين كار حتي مي تونه بهتون ايده هاي جديدي در مورد اين كه بازيكنا كي و كجا سرنخ ها رو پيدا كنن؛ بده. كشيدن نمودار بهتون كمك مي كنه تا راحت تر تصميم بگيرين كه آيا معماهاي چند تيكه اي طراحي كنين و يا روند بازي خطي باشه يا موازي؟

فقط دقت داشته باشين سخت ترين بخش كارتون طراحي معما نيست بلكه برقراري ارتباط درست بين معماها و اتاق هاست چون هميشه بايد يه خط باريكي بين سرنخ ها معماها و اتاق ها وجود داشته باشه كه هر چه اين خط باريك، نامرئي تر باشه، شما به هدفتون رنزديك تر شدين و اتاق فرار جذاب تري طراحي كردين.

گام ششم : طراحي و ساخت دكور

اين قسمت كه از ژانري به ژانر ديگه و از سناريويي به سناريوي ديگه كاملا متفاوته، اختصاصي ترين بخش طراحي اتاق فراره. ولي با وجود اين همه تفاوت يه سري نقاط مشترك تو طراحي و ساخت دكور اتاق هاي فرار وجود داره كه بايد بهش اهميت بدين.

در كل دو دسته عناصر هستن كه تو طراحي دكور خيلي مهمن، دسته اول عناصري هستن كه در خدمت زيبايي شناسي بازي هستن و قراره اتاق رو چشم نواز كنه كه بهتره استانداردهاي هنري ژانر رو داشته باشه. دسته دوم هم عناصرين كه تو جريان بازي نقش دارن و يه جورايي جزء معماها محسوب ميشن. البته اين دو دسته از هم جدا نيستن و مكمل هم به شمار ميرن. پياده كردن هر بخش هم بسته به نوع سناريو، ابعادكار، ظرافت و پيچيدگيهايي كه شما مد نظرتونه هم از نظر هزينه و هم از نظر زمان و انرژي متفاوته. فقط حتما با يه تيم حرفه اي مشورت كنين و در مورد همه چيز حتي انتخاب رنگ ها، شكل ها و ... دقت و ظرافت به خرج بدين.

گام هفتم : طرحي معماها

قبل از هرچيز بايد بدونين كه معما در نوع خودش يه بازيه وذاتا با بازيكن همراهي مي كنه تا حل بشه. پس اول از همه به دنبال طرح معما باشين نه مساله، بعد هم تلاش كنين تا معماي شما خوب از آب در بياد. معماي خوب، معماييه كه ابزارهاي لازم براي حل رو به شكل غير ملموسي در اختيار بازيكن قرار بده.

دقت كنين معما خلاقانه باشه و با سناريوي داستان كاملا مطابقت داشته باشه. فرقي نمي كنه از چه معمايي استفاده مي كني قفل يا اعداد، معماي سايه يا معادلات رياضي، تطبيق رنگ يا جوهر نامرئي در هر صورت معماهاي اتاق بايد متفاوت و متنوع باشن و در سطح هاي مختلف مبتدي، متوسط و پيشرفته طراحي بشن.

بعد از اين مرحله، اتاق فرار شما قبل از راه اندازي نياز به تست و آزمايش با گروه ازمايشي داره كه اهميتش از بقيه قسمتها بيشتره. چون تو اين مرحله نقاط قوت و ضعف كار شما به صورت عيني خودشو نشون ميده. حواستون به همه چيز باشه،اگه تو مرحله تست گروه آزمايشي سردر گم بود و دور خودش بي هدف مي چرخيد يعني جريان بازي ضعيفه، اگه سرگرم نشد و خسته بود بهتره رو معماها بيشتر كار كنين و .... در هر صورت روي همه چيز حساسيت به خرج بدين و همه چيز رو تست كنين حتي  موسيقي، رنگ و دكور.

در آخر هم در انتخاب گيم مستر و ساير كاركنان دقت كنين و افرادي رو انتخاب كنين كه به كارشون علاقمند باشن و به مجموعه انرژي و نشاط تزريق كنن. به قكر بازاريابي و تبليغات هم باشين كه به تنهايي خودش يه كفه پرقدرت و نيرومنده. البته هيچ تبليغي بهتر از ارائه يه كار خوب و با كيفيت نيست، چون قطعا يه اتاق فرار خوب خودش بهترين معرف خودشه و به قول معروف مشتريه كه مشتري مياره.

مثل مجموعه اتاق فرار انيگما كه با رعايت اين نكات و مسائل ريز تونسته تو اين سال ها براي خودش اعتباري كسب كنه و تقريبا همه اتاق هاي فرارش از رنكينگ و رده بندي خيلي بالايي برخورداره. اگه براي طراحي اتاق فرار به دنبال ايده مي گردين، پيشنهاد ميدم يه سري به مجموعه اتاق هاي فرار انيگما بزنين و از خلاقيت ها و طراحي هاي خاصشون كمك بگيرين. چون تو اين مجموعه بازيكنا علاوه بر تجربه ترس و هيجان، لذتي وصف ناشدني از يه كار گروهي و پر انرژي رو لمس مي كنن كه به معناي واقعي يه سرگرمي خلاقانه و منحصر بفرده. اتاق فراري جذابه كه خود بازيكن كشف كنه معما كجاست و بعد دنبال سرنخ باشه.

منبع: اتاق فرار انيگما