بيماري ترس

نكته اي كه كاملا روشن به نظر مي رسد اين است كه تمركز روي ساختار شيميايي BDNF صرفا به عنوان يك آغاز در نظر گرفته مي شود. به عبارت ديگر محققان در تلاش هستند كه در آينده، فاكتورهاي مشابه ديگري نظير BDNF پيدا كنند تا از آنها براي درمان عارضه هاي ديگر استفاده كنند.

دكتر رسلر از دانشگاه ايموري كه تحقيقات زيادي روي مقوله ترس انجام داده است، مي گويد: نه تنها ما بلكه گروه هاي زيادي از دانشمندان در سرتاسر جهان مشغول بررسي اين نكته هستند كه چگونه زيست شناسي مغز به واسطه تغييرات محيطي دستخوش دگرگوني مي شود و اين كه چگونه اين تغييرات زمينه ساز شكل گيري تجربيات و برجاي ماندن خاطرات متنوع مي شوند؟

ترس به بياني ساده يكي از پيچيده ترين پرسش هاي علم پزشكي و روان شناسي است كه دانشمندان دهه هاست براي پيدا كردن پاسخ هايي منطقي به آن و همچنين راه حلي مناسب براي غلبه بر اين حس، مشغول انجام تحقيقات دامنه دار هستند.

انواع ترس

انسان با دو ترس مادرزادي متولد ميشود،ترس از سقوط و ترس از صداي بلند،بقيه ترس ها اكتسابي هستند كه بعدها در اثر تجربه تاثير محيط و تلقين فرهنگي در روحيات انسان به وجود مي آيد.

ترس هاي اكتسابي مانند ترس از مرگ بعدها بعلت شيوه زندگي در انسان بوجود مي آيد.

علت ترس از مرگ مي تواند متفاوت باشد اما راه هاي درمان ترس از مرگ براي كساني كه بيماري ترس از مرگ دارند، وجود دارد.

محققاني همچون رسلر بر اين باورند كه پيدا كردن پاسخي روشن براي اين پرسش، كليد دستيابي به تصوير شفافي از مغز و فرآيند شكل گيري تفكر در آن است. رسلر از مدت ها پيش مشغول مطالعه نوعي ساختار شيميايي در مغز بوده است كه در ياد گرفتن اين نكته كه «بايد بترسيم» و همچنين «اعمال كنترل» بر ترس، نقشي اساسي ايفا مي كند. در تازه ترين مطالعاتي كه در اين زمينه صورت گرفته است، محققان نشان داده اند موش هاي آزمايشگاهي كه فاقد اين ساختار خاص شيميايي ـ كه BDNF ناميده مي شوند ـ هستند، مشكلاتي در به خاطر آوردن ترس دارند. اين دستاورد مهم براي دانشمنداني كه روي مقوله ترس و پيدا كردن راه هايي براي غلبه بر تبعات ناشي از آن كار مي كنند، خبر خوشحال كننده اي بوده است. رسلر معتقد است اگر بتوان چنين فرآيندي را روي انسان پيدا كرد ـ كه البته او مطمئن است چنين چيزي امكان پذير است ـ آنگاه مي توان اميدوار بود كه تبعات عاطفي، روحي و رواني ناشي از ترسيدن يعني عصبانيت، پرخاشگري و به يادآوردن گذشته به حداقل برسد. اين موضوع از آن جهت از اهميت برخوردار است كه ميليون ها نفر در سراسر جهان از اين مشكلات رنج مي برند. تحقيقاتي كه در اين خصوص انجام شده اند نشان مي دهند تنها در آمريكا سالانه حدود ۵ ميليون نفر گرفتار اين نوع مشكلات روحي و رواني هستند.

درمان ترس

اكنون به نظر مي رسد براي غلبه بر اين مشكلات نوعي دارو بتواند دانشمندان را به آرزويشان برساند. گذشته از دارو مي توان روي تكنيك هاي درماني نيز حساب كرد؛ تكنيك هايي كه در حين ترسيدن مانع از به ياد آمدن خاطرات گذشته در مغز شود. به عقيده آنها مطالعه زيست شناسي مولكولي ترس، بهترين شيوه براي دستيابي به افق هاي روشن در درك واكنشي به نام ترس و اختلالات روحي و رواني مرتبط با آن به حساب مي آيد. البته اين يك عرصه بسيار وسيع تحقيقاتي است و ممكن است رسيدن به بخشي از نتايج، سال ها زمان ببرد. همين مساله موجب شده تا برخي محققان نسبت به ورود به اين عرصه دچار ترديد شوند. اين نكته اي است كه دكتر رسلر نيز به آن اعتراف كرده است. او مي گويد: در ابتدا درخصوص ورود اين تحقيقات گسترده كمي شك و ترديد داشتم چون مي دانستم دامنه اين تحقيقات بسيار گسترده است.

در موش هاي آزمايشگاهي عمكلرد ساختار شيميايي BDNF بستگي به اين نكته دارد كه كدام بخش از مغز و چه زمان فعال مي شود. دانشمندان دريافته اند دو منطقه از قشر پيش پيشاني مغز در اين حيوانات آزمايشگاهي، ساختار BDNF را پوشيده نگاه مي دارند. زماني كه اين ساختار در بخشي از قشر پيش پيشاني مغز موسوم به بخش prelimbic رها مي شود خاطره يك حادثه يا رويداد ناراحت كننده تثبيت مي شود، اما نكته جالب اين است كه با آزادسازي اين ساختار در بخش infralimbic قشر پيش پيشاني مغز به حيوان كمك مي كند تا بر ترس، عصبانيت و استرس ناشي از آن غلبه كند. تا اينجاي كار درخصوص موش هاي آزمايشگاهي صحبت شد. آيا مي توان درباره غلبه بر ترس و تبعات ناشي از آن در انسان نيز به همين راحتي صحبت كرد؟ پاسخ محققاني نظير رسلر بله است. او و تيم تحقيقاتي همراهش بر اين باور هستند كه اين فرآيند عملكرد مشابهي نيز در انسان دارد. آنها مي گويند بخش هاي متفاوتي از مغز انسان نوعي ساختار شيميايي مشابه را آزاد مي كنند كه عملكرد مشابهي داشته و همان اثرگذاري را به همراه دارند كه پيش از اين در مغز موش هاي آزمايشگاهي ديده ايم. اين محققان نظريه جالب توجهي را مطرح مي كنند. براساس نظريه آنها، اين امكان وجود دارد كه در همان ناحيه اي از مغز موش كه پيش از اين بررسي شد، از ساختار شيميايي BDNF براي تقويت درمان رفتار شناسي افرادي استفاده شود كه از اختلالات روحي و رواني ناشي از ترس در رنج و عذاب هستند.

بختك چيست؟

بَختَك در افسانه‌ها و باور عاميانه ايراني نام موجودي تخيلي است كه شبها قصد خفه كردن افراد در خواب را دارد. برخي منابع نيز بختك را با كابوس هم‌معني دانسته‌اند. البته بختك با كابوس هم معنا نيست، بختك موجودي نامريي است كه شب هنگام بر بدن انسان چيره مي‌شود و تمام بدن را در اختيار گرفته و قفل مي‌كند، دراين حالت انسان فقط نظاره‌گر ناتواني بدن خود مي باشد ترسي بدون دليل وجود انسان را در بر مي‌گيرد و انسان توان كوچك‌ترين واكنشي نسبت به اين ترس ندارد. در برخي باورهاي قديمي معتقدند كه بختك روي سينه افراد مي‌نشيند و تمام وجود آنها را فلج مي‌كند. شايد ترس انسان گرفتار از اين موجود نيز بدليل اين است كه حضور آن را بر روي خود احساس مي‌كند ولي نمي‌تواند آنرا ببيند. برخي ديگر بر اين باورند كه بختك در درون انسان ورود مي‌كند و بدن را در اختيار مي‌گيرد. اصطلاح «بختك روي زندگيش افتاده» نيز ازين جا وارد ادبيات فارسي شده.

ترس هاي هيجان انگيز در برخي موارد ما از اتفاق ترسناكي كه قرار است برايمان بيفتد با خبر هستيم اما با علاقه وارد آن مي شويم مانند اتاق كلبه وحشت كه مشتريان آن بسيار بيشتر از ديگر اتاق هاي فرار هستند. تو اتاق فرار ترس همراه با توهم را در اسكيپ روم كلبه وحشت تجربه كنيد.

منبع: مجموعه اتاق فرار انيگما